Zagadnienie prawne w Sądzie Najwyższym, sygn. akt III CZP 116/22
20 maja 2022 r. do Izby Cywilnej Sądu Najwyższego wpłynęło zapytanie dotyczące wysokości opłat sądowych wymaganych w celu złożenia pozwu cywilnego z powództwa osoby fizycznej p-ko instytucji bankowej, która albo pośredniczyła w zakupie certyfikatów inwestycyjnych funduszu inwestycyjnego albo wykonywała obowiązki depozytariusza funduszu inwestycyjnego. Orzecznictwo dzisiejsze jest podzielone: 1.000 zł opłaty ryczałtowej w myśl art. 13a ukswsc lub 5% jako opłata stosunkowa od wartości przedmiotu sporu w sprawie o prawa majątkowe. Różnice są znaczne, konsekwencje interpretacji ponoszą konsumenci. Czy w takim razie rozbieżność sądów powszechnych w stosowaniu przepisów ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych zostanie wkrótce zniwelowana?
Treść Zagadnienia prawnego:
1. czy art. 13a ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (tekst jednolity: Dz.U. z 2020 roku, poz. 755 ze zm., dalej „u.k.s.c.”) znajduje zastosowanie do dochodzonych przez konsumenta roszczeń wynikających wyłącznie z czynności bankowych wymienionych w art. 5 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku Prawo bankowe (tekst jednolity: Dz.U. z 2021 roku, poz. 2439, dalej „pr.bank”), a w razie pozytywnej odpowiedzi
2. czy oferowanie przez bank certyfikatów inwestycyjnych funduszu inwestycyjnego stanowi czynność bankową w rozumieniu art. 5 ust. 2 pkt 9 pr.bank. oraz
3. czy wykonywanie obowiązków depozytariusza funduszu inwestycyjnego, będącego bankiem, stanowi czynności bankowe z uczestnikiem funduszu określone w art. 5 ust. 2 pkt 6 i 9 pr.bank?
Należy wspomnieć, że W dniu 26 października 2016 roku Sąd Najwyższy po rozpoznaniu w Izbie Cywilnej zagadnienia prawnego w sprawie o sygn. III CZP 59/16 podjął uchwałę, w której uznał, że maksymalna wysokość opłat sądowych w sprawach cywilnych dotyczących roszczeń z czynności bankowych (o których mowa w art. 5 ust.1 i 2 ustawy Prawo bankowe), wynosząca zgodnie z art. 13 ust. 1a UKSC 1000 zł, dotyczy każdego podmiotu wnoszącego pismo podlegające opłacie.
W myśl art. 5 ustawy Prawo bankowe.
1. Czynnościami bankowymi są:
Wspomniane rozstrzygnięcie z 2016 roku nie odnosi się natomiast nawet pośrednio do innych czynności jakie banki mają w swoich kompetencjach, a które zostały dookreślone w art. 6 ust. 1 ustawy Prawo bankowe. A mianowicie:
1. Poza wykonywaniem czynności bankowych, o których mowa w art. 5 czynności bankowe ust. 1 i 2, banki mogą:
1) obejmować lub nabywać akcje i prawa z akcji, udziały innej osoby prawnej i jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych;
2) zaciągać zobowiązania związane z emisją papierów wartościowych;
3) dokonywać obrotu papierami wartościowymi;
4) dokonywać, na warunkach uzgodnionych z dłużnikiem, zamiany wierzytelności na składniki majątku dłużnika;
5) nabywać i zbywać nieruchomości;
6) świadczyć usługi konsultacyjno-doradcze w sprawach finansowych;
6a) świadczyć usługi zaufania oraz wydawać środki identyfikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o usługach zaufania;
7) świadczyć inne usługi finansowe;
8) wykonywać inne czynności, jeżeli przepisy odrębnych ustaw uprawniają je do tego.
Z punktu widzenia konstytucyjnych zasad państwa prawnego oraz zasad równości każdy zainteresowany dochodzeniem swoich roszczeń mających związek z szeregiem czynności bankowych nieprawidłowo realizowanych bądź zaniechanych przez pozwany bank powinien być traktowany przez wymiar sprawiedliwości w sposób równy. Wysokość potencjalnych kosztów sądowych zawiązanych z wniesieniem roszczenia na drogę sądową może w sposób zasadniczy wpływać na możliwość dochodzenia swoich praw przed Sądem przez zainteresowanych w ogóle.